Żoliborz Kaczyńskiego

Korzystając z wiosennej wreszcie pogody wybrałem się na zwiedzanie warszawskiego Żoliborza. Plac Wilsona przypominał plac w jednostce wojskowej – grupy mieszkańców karnie ustawiały się w grupy i szykowały do wymarszu – cykliści, biegacze, chodziarze z kijkami, rolkarze, studenci – strażacy. Obok park z pięknie odrestaurowanym carskim Fortem Sokolnickiego. Wewnątrz fortu oddziały dzieci zmierzały się w walce na miecze laserowe. Zdegustowany tym widokiem, poszedłem dalej mniejszymi uliczkami w głąb dzielnicy. Na ogół jednopiętrowe domy w stylu modernizmu. Ogródki z wiosennymi kwiatami. Wrażenie przytulności, wzajemnej więzi i życzliwości mieszkańców. Niesłychany kontrast tej odizolowanej dzielnicy od reszty Warszawy – cechującej się żywiołowym ruchem ulicznym, wysokimi gmachami, natrętnymi reklamami i biznesem, brakiem sentymentalizmu, bezwzględnością, a nawet brutalnością. Żoliborz zachował elitarnego ducha przedwojennej dzielnicy inteligenckiej – oficerów, urzędników, dziennikarzy.

Nie mogłem w tym momencie uniknąć skojarzenia z prezesem i głównym ideologiem PiS Jarosławem Kaczyńskim, który wychował się i mieszka w tej dzielnicy. Mieszkańcy Żoliborza – swoi, inteligentni, kulturalni, lepsi – w odróżnieniu od podejrzanej zbieraniny z reszty Warszawy. Odnajduję w tej wizji paradygmat PiS: zwolennicy PiS – prawi, sprawiedliwi, uczciwi, patrioci – wszyscy inni to oszuści, złodzieje, aferzyści, degeneraci, zdrajcy. Wpojony w dzieciństwie etos żoliborski uległ genialnej transformacji w etos czołowej ogólnonarodowej partii politycznej.

Po nasyceniu się pięknem promieniujących życzliwością uliczek, ruszyłem dalej. Każdy spacerujący po Żoliborzy nieuchronnie trafi na cytadelę. Mieszkańcy dzielnicy potrafili ten obiekt na swój sposób obłaskawić. Wielka fosa porośnięta trawą zmieniła się w miejsce masowego opalania, grillowania, wybieg dla ludzi i psów. Zafascynowała mnie pomysłowość niektórych – na przykład jako stolik wykorzystywali deskę do prasowania.

Pomimo sielanki w fosie potężne ceglane mury obronne od 1834 roku nadal wyglądają groźnie. To symbol potęgi carów rosyjskich, ich dominacji i władzy nad Warszawą. Nasunęła mi się kolejna refleksja związana z prezesem PiS. Wychował się w cieniu cytadeli – czy nie tłumaczy to jego antyrosyjskości, która stała się podstawą doktryny polityki zagranicznej PiS. A z drugiej strony – potęga cytadeli symbolizuje potęgę państwa. Stąd propaństwowość PiS – doktryna silnego państwa z silnym aparatem urzędniczym, armią, policją, państwa skrupulatnie kontrolującego i nadzorującego wszystkie dziedziny życia społecznego.

Koncepcja odnajdywania źródeł doktryny politycznej partii w etosie miejsca ich zamieszkania w dzieciństwie, zainspirowana wizytą na Żoliborzu, okazała się według mnie niezwykle skuteczna. Dlatego kolejną wizytę złożę na gdańskim blokowisku - środowisku blokersów, w którym mieszkał w Donald Tusk, aby odgadnąć genezę doktryny PO.